Renk, insanlık tarihi boyunca beraberinde pek çok anlam taşımış, sadece bir süs unsuru olmanın ötesinde fikirlerin iletilmesinde en önemli araçlardan biri haline gelmiştir.
Renk, kullanılcağı yer ve zaman ile birlikte ele alınmalıdır. Çünkü ona yüklenen anlamlar, kültürden kültüre ve dönemden döneme değişkenlik gösterebilmektedir. Örneğin beyaz batı kültürlerinde temizlik, ferahlık, düzen gibi kavramlarla bağdaşsa da, Japon kültüründe ölümü ifade etmektedir. Mor renk, geçmiş dönemlerde zor elde edilediği için ayrıcalıklarının temsili olarak kraliyet aileleri tarafından kullanılmıştır. Örnekteki gibi kültürel ve tarihsel istisnalar olsa da, renkler hakkında çeşitli evrensel genellemeler yapmak da mümkündür. Gelin bu genellemeleri tek tek ele alalım.
Siyah
Güç, disiplin, özgüven, hırs, ölüm, sabır, prestij, gizem
Beyaz
Saflık, temizlik, başarı, sağlık, maneviyat, kutsallık, teslimiyet
Kırmızı
Tutku, şiddet, aşk, önem, tehlike, şans
Turuncu
Yaratıcılık, önem, davet, eğlence, dostluk
Sarı
Mutluluk, enerji, umut, cesaret, zeka, coşku
Mavi
Sükunet, huzur, güven, sonsuzluk, sorumluluk, maneviyat
Yeşil
Yeni başlangıçlar, kıskançlık, doğa, denge, bolluk, onay
Mor
İçe dönüklük, korku, hayal gücü, asalet, gizem, duygusallık, sanat
Gri
İstikrar, sağlamlık, monotonluk, ciddiyet, sakinlik
Lacivert
Adalet, bilgelik, tarafsızlık, süreklilik, otorite
Kahverengi
Doğa, toprak, sağlamlık, bereket, güven, olgunluk
Renkler sıcak ve soğuk olarak ikiye ayrılır. Sıcak renkler genellikle coşku, heyecan, hız ve enerjiyi temsil eder. Soğuk renkler ise sakinlik, huzur, güven gibi duygular ile bağdaşır. Rengin parlaklığı/solukluğu da bağdaştığı duyguyu değiştirebilir.
Bir markanın kurumsal renkleri, verdiği hizmet gereği sıcak ya da soğuk renklerden oluşsa da, tasarımcılar genellikle markanın kurumsalında zıt renklerden de belli oranlarda faydalanır. Buna tasarımda sürpriz öğesi denir. Sürpriz hem renkle hem de biçimle yapılabilir. Çoğu zaman bir arada kullanılır. Amaç gözlemcinin dikkatini bir anlığına da olsa hakim biçimden uzaklaştırarak gözü tasarım üstünde gezinmeye zorlamaktır.
Soğuk Renkler
Mavi
Yeşil
Mor
Sıcak Renkler
Sarı
Turuncu
Kırmızı
Tasarımda renkler çoğu zaman tek başlarına kullanılmazlar. Tasarımcı markanın ana rengini belirledikten sonra, kurumsalda yer alacak diğer renkleri düşünmeye başlar. Çoğunlukla yaygın olarak kullanılan armonilerden faydalanır. Bunlardan en sık kullanılanları komşu renk, zıt renk ve ton armonidir. Komşu renk armoni kırmızı ve turuncu gibi renk skalasında yan yana yer alan renklerin kullanılması ile, zıt renk armoni mavi ve turuncu gibi zıt renklerin bir arada kullanılması ile olur. Ton armoni ise aynı renge siyah ve beyaz katarak elde edilir.
İyi bir tasarım, hangi rengin nerede ne kadar kullanılması gerektiğinin bilincinde bir tasarımcı tarafından yapılır. Konu markalar olduğunda renkleri estetik biçimde kullanmak da yeterli değildir. Önemli olan, o renkleri doğru hedef kitlesine hitap edebilecek biçimde kullanabilmektir.
Komşu Renk Armoniye Örnekler
Kırmızı - Turuncu
Turuncu - Sarı
Yeşil - Mavi
Mavi - Lacivert
Lacivert - Mor
Mor - Kırmızı
Zıt Renk Armoniye Örnekler
Turuncu - Mavi
Yeşil - Kırmızı
Mor - Sarı
Belli sektörlerde yaygın olarak kullanılan belli başlı renkler vardır. Örneğin sigorta şirketleri genellikle mavi rengi kullanır. Çünkü hedef kitlelerinin onlarda aradığı birinci özellik verdikleri hizmetin doğası gereği güvendir. Zaman zaman yeni yaratılan markalar kendi sektörlerindeki trendlere meydan okur. Bu sayede köklü şirketler arasında sıyrılıp pastadan pay almayı hedeflerler. İster güvenli yolu seçsin, ister riskli yolu, renk seçimleri bilinçli şekilde yapılmalı ve marka, sahip olduğu renkle bağdaşacak stratejiler izlemelidir.
Örnek Üstünden Gidelim
Aralcan Kocabey benimle iletişime geçip bir dans okulu açmayı planladığını söyledi ve benden bu okul için bir marka yaratmamı istedi. Bu okul çoğunlukla çocuklara hizmet verecek olsa da, hedef kitlesi aileleriydi. Pembe bir kurumsal kimlik fikriyle bana geldiler. Çünkü okul bale ağırlıklı ders vermeyi hedeflemekteydi ve bale ile en kolay bağdaşan renk pembeydi.
Bunun iyi bir fikir olmadığı konusunda kendisini bilgilendim. Pembe bir kurumsal kimlik yetişkinlere ve erkek çocuklarına hizmet verme imkanını büyük oranda sınırlıyordu. Farklı yaş gruplarından farklı cinsiyetlerden bireylere hitap edecek bir renk kullanmanın marka stratejileri yönünden daha doğru olduğunu açıkladım. Bunu yaparak aynı zamanda piyasadaki benzer bale okullarından ayrışabileceklerini de belirttim.
Indance dans okulu şu an başarıyla hizmet vermeyi sürdürüyor. Müşterilerinin hatrı sayılır bir kısmını yetişkinler ve erkek çocuklar oluşturuyor. Eğer pembe bir kurumsal kimlik kullanmayı tercih etselerdi hedef kitlelerini doğrudan yarıya indirmiş olacaklardı. Sahip oldukları başarının bir kısmını kurumsal renklerine borçlular.
Belirli iş alanları & ürünlerde sıkça kullanılan kurumsal renkler
Otomotiv endüstrisi
Gümüş, mavi, kırmızı
İlaç endüstrisi
Mavi, turuncu, beyaz
Moda
Siyah
Yemek sektörü
Kırmızı, sarı
Sosyal medya uygulamaları
Mavi
Teknolojik ürünler
Mavi, beyaz
Kafeler
Kahverengi
Danışmanlık
Mavi, gri
Müzik ekipmanları
Turuncu
İnşaat makineleri
Turuncu
Şekerli yiyecekler
Mavi, pembe
Sonuç
Renk, marka stratejilerinde çok büyük bir öneme sahiptir. Marka yolculuğuna birlikte çıktığınız tasarım şirketi/kişi rengi ve diğer tasarım parametrelerini markanın lehine kullanabilecek donanımdaysa, marka yolculuğuna bir sıfır önde başlar.
"Yeni yaratılacak bir marka, yanlış ellere teslim edilemeyecek kadar büyük bir potansiyele sahiptir."
Efe Tuncay